Latihan Soal Bahasa Jawa Kelas 3 SD Semester 2

Pambuka

Bahasa Jawa minangka salah sawijining basa daerah ingkang sugih budaya lan nilai-nilai luhur. Kanggo nglestarekake lan ngembangake basa Jawa, mula perlu diwiwiti wiwit alit, salah sijine lumantar pendhidhikan ing sekolah. Ing kelas 3 SD semester 2, para siswa bakal sinau babagan kosakata, unggah-ungguh basa, lan pemahaman teks sederhana. Artikel iki ngemot tuladha soal-soal latihan basa Jawa kelas 3 SD semester 2, ingkang dipérang dadi sawetara bagian kanthi tujuan kanggo nglatih kemampuan para siswa.

I. Kosakata (Tembung)

Kosakata minangka dhasar kanggo nguwasani basa. Ing ngisor iki tuladha soal-soal latihan kosakata:

Tembung Padha Tegese (Sinonim)

Pilihen tembung ingkang padha tegese karo tembung ing ngisor iki:

a. Gedhe = …

*   (A) Cilik
*   (B) Dhuwur
*   (C) Ageng
*   (D) Pendhek

b. Seneng = …

*   (A) Susah
*   (B) Bungah
*   (C) Lunga
*   (D) Turu

c. Pinter = …

*   (A) Bodho
*   (B) Lemu
*   (C) Gendheng
*   (D) Pintar

Tembung Kosok Balen (Antonim)

Pilihen tembung ingkang kosok balene karo tembung ing ngisor iki:

a. Adhem = …

*   (A) Panas
*   (B) Asrep
*   (C) Adem
*   (D) Seger

b. Dhuwur = …

*   (A) Gedhe
*   (B) Cilik
*   (C) Pendhek
*   (D) Jembar

c. Resik = …

*   (A) Reged
*   (B) Apik
*   (C) Becik
*   (D) Penak

Njangkepi Ukara (Melengkapi Kalimat)

Jangkepana ukara ing ngisor iki nganggo tembung ingkang trep:

a. Saben dina aku … untu supaya resik.
```
*   (A) Ngumbah
*   (B) Nyikat
*   (C) Ngelapi
*   (D) Ngguyu
```
b. Yen udan, dalan dadi …
```
*   (A) Garing
*   (B) Teles
*   (C) Padhang
*   (D) Resik
```
c. Bapak lagi … koran ing teras.
```
*   (A) Nulis
*   (B) Maca
*   (C) Nggambar
*   (D) Nembang
```

II. Unggah-Ungguh Basa (Tata Krama Bahasa)

Unggah-ungguh basa Jawa penting kanggo komunikasi ingkang sopan lan trep. Ing ngisor iki tuladha soal latihan unggah-ungguh basa:

Ngoko Lugu, Ngoko Alus, Krama Lugu, Krama Alus

Ganti ukara ing ngisor iki dadi basa krama alus:

a. "Aku arep lunga menyang pasar."

*   (A) Kula badhe tindak dhateng peken.
*   (B) Aku arep tindak menyang pasar.
*   (C) Kula arep lunga menyang peken.
*   (D) Aku badhe lunga dhateng peken.

b. "Bapak lagi mangan sega goreng."

*   (A) Bapak nembe dhahar sekul goreng.
*   (B) Bapak lagi nedha sega goreng.
*   (C) Bapak nembe nedha sekul goreng.
*   (D) Bapak lagi dhahar sega goreng.

Panganggone Tembung (Penggunaan Kata)

Pilihen tembung ingkang trep kanggo ngisi ukara ing ngisor iki:

a. "Simbahe … wonten ing kursi."
```
*   (A) Lungguh
*   (B) Linggih
*   (C) Lunga
*   (D) Tindak
```
b. "Kula nyuwun … bilih kula sampun damel kalepatan."
```
*   (A) Nyuwun pangapura
*   (B) Nyuwun tulung
*   (C) Matur nuwun
*   (D) Sugeng rawuh
```

III. Maca lan Mahami Teks (Membaca dan Memahami Teks)

Kemampuan maca lan mahami teks penting kanggo ngerteni informasi. Ing ngisor iki tuladha soal latihan maca lan mahami teks:

Wacan:

Saben dina Minggu, Andi lan kanca-kancane dolan menyang taman. Ing taman, ana wit-witan kang gedhe lan ijo. Andi seneng lungguh ing sangisore wit karo maca buku. Kanca-kancane Andi ana kang dolanan bal, ana kang mlayu-mlayu, lan ana uga kang ngobrol. Andi lan kanca-kancane seneng banget dolan ing taman.

Pitakon (Pertanyaan)

Wangsulana pitakon ing ngisor iki adhedhasar wacan ing ndhuwur:

a. Andi lan kanca-kancane dolan menyang ngendi?
```
*   (A) Sekolah
*   (B) Pasar
*   (C) Taman
*   (D) Omah
```
b. Apa kang ditindakake Andi nalika ing taman?
```
*   (A) Dolan bal
*   (B) Maca buku
*   (C) Mlayu-mlayu
*   (D) Ngobrol
```
c. Kepiye perasaane Andi lan kanca-kancane nalika dolan ing taman?
```
*   (A) Sedhih
*   (B) Bungah
*   (C) Kuatir
*   (D) Bingung
```
Nemtokake Isi Wacan (Menentukan Isi Bacaan)

Apa isi pokok wacan ing ndhuwur?
- (A) Andi lan kanca-kancane dolan menyang sekolah.
- (B) Andi seneng maca buku ing omah.
- (C) Andi lan kanca-kancane seneng dolan ing taman.
- (D) Andi lan kanca-kancane padu ing taman.

IV. Nulis Ukara Sederhana (Menulis Kalimat Sederhana)

Kemampuan nulis ukara sederhana penting kanggo ngungkapake gagasan. Ing ngisor iki tuladha soal latihan nulis ukara sederhana:

Nggawe Ukara (Membuat Kalimat)

Gawea ukara saka tembung ing ngisor iki:

a. Sekolah

*   Tuladha: Aku saben dina sekolah.

b. Buku

*   Tuladha: Aku seneng maca buku.

c. Mangan

*   Tuladha: Aku mangan sega goreng.

Njangkepi Ukara (Melengkapi Kalimat)

Jangkepana ukara ing ngisor iki supaya dadi ukara ingkang lengkap:

a. Ibu masak …
```
*   Tuladha: Ibu masak sega goreng ing pawon.
```
b. Adhik dolanan …
```
*   Tuladha: Adhik dolanan bal ing lapangan.
```
c. Bapak … koran.
```
*   Tuladha: Bapak maca koran ing teras.
```

V. Gladhen Soal Campuran (Latihan Soal Campuran)

Ing bagian iki, soal-soal dicampur saka macem-macem materi ing ndhuwur kanggo nguji pemahaman siswa kanthi komprehensif.

Pilihen tembung ingkang trep kanggo ngisi ukara ing ngisor iki:

"Yen arep matur marang wong tuwa, kudu nganggo basa …"
- (A) Ngoko
- (B) Krama
- (C) Ngoko alus
- (D) Basa Indonesia
Gawea ukara saka tembung "resik"!
- (A) Omahku saben dina diresiki.
- (B) Resik iku penting kanggo kesehatan.
- (C) Dalan ing ngarep omahku resik banget.
- (D) Kabeh jawaban bener.
Wacan:

Budi tuku layangan ing pasar. Layangane werna abang lan gedhe. Budi seneng banget dolanan layangan ing lapangan karo kanca-kancane.

Pitakon: Apa wernane layangane Budi?
- (A) Ijo
- (B) Biru
- (C) Abang
- (D) Kuning

Panutup

Kanthi latihan soal-soal ing ndhuwur, diarepake para siswa kelas 3 SD saged luwih nguwasani basa Jawa kanthi becik. Kajaba iku, kanthi nguwasani basa Jawa, para siswa uga saged nglestarekake budaya lan nilai-nilai luhur ingkang terkandung ing basa Jawa. Muga-muga artikel iki migunani kanggo para siswa lan guru ingkang mulang basa Jawa. Sugeng sinau lan sukses!